Nhiều người trong chúng ta có lẽ đã được nghe rằng chuyên môn sâu sẽ dễ thành công hơn hay kiểu như ‘một nghề cho chín còn hơn chín nghề’. Nhưng thực tế ngày hôm nay, điều này có thực sự đúng?

Sự tiến bộ nhanh chóng của công nghệ, kết hợp với vô số ‘những điều bất ổn’ ngày càng gia tăng đang làm cho logic nghề nghiệp của quá khứ đã trở nên phản tác dụng trong tương lai.

Thế giới đã thay đổi. Sự phức tạp của thế giới hôm nay đòi hỏi một khả năng phát triển mạnh mẽ hơn trong những tình huống mơ hồ và khó xác định nhất.

Hãy nghĩ về một số từ thông dụng đặc trưng ở những lời khuyên kinh doanh trong 40 đến 50 năm qua: Năng lực cốt lõi, kỹ năng khác biệt, chuyên môn sâu…

Tập trung vào phát triển chuyên môn và bạn sẽ vượt qua các cấp bậc khác nhau và kiếm được nhiều tiền hơn.

Nhưng sự thật ngày nay là gì?

Tương lai thuộc về những ‘người đa năng’ (generalists) thay vì người chỉ có một khả năng chuyên môn cụ thể nào đó (specialist).

Hiệu suất trong quá khứ không thể đảm bảo cho kết quả của bạn trong tương lai.

Có một ví dụ nổi tiếng nói rằng: “Với một người đàn ông cầm một cây búa, mọi người sẽ nghĩ là anh ta sắp đóng đinh và anh ta cũng chỉ có thể đóng được đinh”.

Nhưng nếu người đàn ông đó có cả búa, ‘tuốc nơ vít’ và ‘cờ lê’ thì sao? Rõ ràng là khi này là tuỳ vào vật tiếp xúc đối diện là gì mà anh ta có thể sử dụng những công cụ phù hợp.

Điều này không có nghĩa là chuyên môn sâu là vô ích. Mang búa không phải là vấn đề.

Nó chỉ nói rằng thế giới của chúng ta đang thay đổi nhanh đến mức những người có nhiều hơn công cụ đang sở hữu họ sẽ có thể điều hướng tốt hơn trước những điều bất ổn hoặc trước các tình huống bất ngờ xảy ra.

Nhanh và linh hoạt là 2 từ khoá quan trọng trong thế giới ngày hôm nay.

Người đa năng nên được hiểu như thế nào?

Hãy đọc và xem tất cả các thông tin mà bạn có thể có chứ không chỉ những tin tức liên quan đến ngành nghề mà bạn đang làm việc.

Bạn có phải là một chuyên gia về marketing không? Nếu không, tại sao bạn không đọc một cuốn sách hay ho nào đó về marketing?

Hãy suy nghĩ lớn hơn và rộng hơn về những cách truyền thống mà bạn vẫn nghe và làm.

Một chiến lược khác là suy nghĩ về cách các vấn đề dường như không liên quan có thể tác động lẫn nhau như thế nào.

Hãy nghĩ về việc thế giới thay đổi nhanh chóng như thế nào với sự phát triển của Internet và công nghệ dữ liệu không dây.

Những người đa năng có thể tự động điều chỉnh quá trình hành động của mình khi tình hình mới xuất hiện.

Nhiều công ty hướng tới việc tìm kiếm những ứng viên có kinh nghiệm đa năng khi tuyển dụng. Điều này rất cần thiết cho các tổ chức lớn.

Ví dụ như ở Google, việc nhân viên nhảy từ nhóm này sang nhóm khác và từ vai trò này sang vai trò khác là chuyện ‘như cơm bữa”. Google đánh giá cao những người có khả năng giải quyết những vấn đề vượt qua cả những chuyên môn liên quan của họ.

Các khả năng phân tích mà bạn phát triển (ví dụ như kỹ năng thống kê cơ bản, lý luận phê bình…) trong suốt sự nghiệp sẽ có giá trị tốt khi cạnh tranh với những người chỉ tập trung hơn vào những kỹ năng cụ thể.

Một điều chắc chắn về tương lai là nó sẽ không bao giờ chắc chắn. Sự tiến bộ nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) và đổi mới công nghệ đã làm thông dụng hoá thông tin.

Kỹ năng chính của tương lai là… không hẳn là một kỹ năng; đó phải là một cách tiếp cận, một triết lý và cách tư duy – và thực sự rất quan trọng để bạn phải thích nghi nó nhanh nhất có thể.

Tổng hợp